Đã nhận được offer nhưng chưa biết cách deal lương sao cho khéo léo và hiệu quả? Đàm phán lương là nghệ thuật cần chiến lược và sự chuẩn bị kỹ càng. Cùng HBR Careers khám phá bí quyết giúp bạn tự tin chốt mức lương như ý ngay hôm nay!
1. Hiểu về deal lương và tầm quan trọng khi nhận offer
1.1. Deal lương là gì?
“Deal lương” hay còn gọi là thỏa thuận mức lương là quá trình trao đổi và thống nhất giữa ứng viên và nhà tuyển dụng về mức thu nhập, quyền lợi và các chế độ phúc lợi trước khi chính thức ký hợp đồng lao động.
Đây không chỉ là việc đưa ra con số mong muốn, mà là một nghệ thuật thương lượng dựa trên sự hiểu biết, tự tin và giá trị thực mà bạn mang lại cho doanh nghiệp.
Trong quá trình deal lương, ứng viên cần dựa vào năng lực bản thân, kinh nghiệm làm việc, mặt bằng thị trường và giá trị đóng góp tiềm năng để đề xuất mức lương phù hợp.
Nếu biết cách đàm phán khéo léo, bạn không chỉ đạt được mức thu nhập xứng đáng mà còn tạo ấn tượng tích cực về sự chuyên nghiệp và hiểu biết của mình trong mắt nhà tuyển dụng.
1.2. Tại sao deal lương sau khi nhận offer lại quan trọng?
Nhiều người cho rằng, khi đã nhận được offer (thư mời nhận việc) thì mức lương gần như “đã chốt”, nhưng thực tế giai đoạn sau khi nhận offer mới là thời điểm vàng để deal lương hiệu quả nhất.
Lý do là bởi lúc này, doanh nghiệp đã đánh giá cao năng lực của bạn và thật sự mong muốn bạn gia nhập đội ngũ nghĩa là bạn đang có “vị thế đàm phán” tốt hơn bao giờ hết.
Việc trao đổi lại về mức lương hoặc phúc lợi ở giai đoạn này giúp bạn:
- Đảm bảo giá trị bản thân được công nhận xứng đáng với trách nhiệm công việc.
- Hạn chế cảm giác thiệt thòi hoặc bất mãn sau khi vào làm, giúp duy trì động lực và hiệu suất lâu dài.
- Củng cố mối quan hệ minh bạch, tôn trọng đôi bên, tạo khởi đầu tích cực giữa nhân viên và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải deal lương trên tinh thần hợp tác, thể hiện thiện chí cùng phát triển chứ không phải “đòi hỏi” hay “so kè”. Sự khéo léo trong thời điểm này có thể là bước quyết định giúp bạn bắt đầu công việc mới với tâm thế tự tin và thoải mái nhất.
2. Tổng quan về các loại lương: Gross và Net
Không ít người lao động vẫn còn nhầm lẫn giữa lương Gross và lương Net, dẫn đến việc đánh giá sai thu nhập thực tế khi thương lượng mức lương với nhà tuyển dụng. Chính vì vậy, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai khái niệm này là điều hết sức quan trọng trước khi bước vào quá trình deal lương.
2.1 Lương Gross
Lương Gross (lương gộp) là tổng thu nhập ghi trong hợp đồng lao động, bao gồm lương cơ bản cùng với các khoản phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng, thưởng và cả phần trích nộp cho bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Nói cách khác, lương Gross là số tiền “chưa trừ” các khoản bắt buộc mà doanh nghiệp chi trả cho người lao động hàng tháng.
2.2 Lương Net
Trong khi đó, lương Net (lương thực nhận) chính là số tiền cuối cùng mà người lao động thực tế nhận được, sau khi đã khấu trừ toàn bộ các khoản bắt buộc theo quy định. Đây là con số phản ánh mức thu nhập thực tế mà bạn nhận được vào tài khoản mỗi tháng.
Một điểm đáng lưu ý là phần lớn doanh nghiệp thường đưa ra mức lương Gross khi đàm phán, trong khi nhiều ứng viên lại quen suy nghĩ theo mức lương Net – tức là số tiền mình thực nhận. Chính sự khác biệt này dễ dẫn đến hiểu lầm và khiến ứng viên mất lợi thế trong quá trình thương lượng.
Vì vậy, khi nhận được đề nghị từ nhà tuyển dụng, ứng viên cần hỏi rõ mức lương được đưa ra là Gross hay Net để có căn cứ so sánh và tính toán chính xác quyền lợi của mình.
Việc lựa chọn deal theo lương Gross hay Net phụ thuộc vào từng hoàn cảnh và nhu cầu cá nhân:
- Nếu bạn muốn tự chủ trong việc tính toán bảo hiểm, thuế và quyền lợi dài hạn, lương Gross là lựa chọn phù hợp.
- Ngược lại, nếu bạn muốn biết chính xác số tiền thực nhận hàng tháng, lương Net sẽ giúp đơn giản hóa quá trình tài chính cá nhân.
Trong trường hợp bạn chưa chắc chắn về cách quy đổi hoặc muốn kiểm tra mức thu nhập sau khi trừ khấu trừ, hãy sử dụng các công cụ tính lương trực tuyến uy tín để xác định chính xác thu nhập thực tế của mình – từ đó có cơ sở vững chắc hơn khi bước vào bàn deal lương.
XEM THÊM:
>>> BÍ QUYẾT GHI TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE TRONG ĐƠN XIN VIỆC CHUYÊN NGHIỆP
>>> ĐI PHỎNG VẤN MANG THEO GÌ? CHECKLIST CẦN CHUẨN BỊ CHUYÊN NGHIỆP
>>> KHÁM PHÁ MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC CỦA GIÁO VIÊN LÝ TƯỞNG HIỆN NAY
3. Cách deal lương khéo léo và hiệu quả với nhà tuyển dụng
Deal lương là một kỹ năng quan trọng giúp ứng viên khẳng định giá trị bản thân và đạt được mức thu nhập xứng đáng. Tuy nhiên, không ít người vì ngại ngùng hoặc thiếu chuẩn bị mà vô tình đánh mất cơ hội thương lượng tốt hơn.
Đàm phán lương không phải là “mặc cả”, mà là cuộc trò chuyện chuyên nghiệp giữa hai bên cùng hướng đến sự công bằng và hợp tác lâu dài.
Dưới đây là những bí quyết giúp bạn “deal” lương vừa khéo léo, vừa hiệu quả trong mắt nhà tuyển dụng.
3.1. Chuẩn bị kỹ trước khi bước vào thương lượng
Một cuộc deal lương thành công không đến từ sự may mắn mà là kết quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và có chiến lược. Trước khi bước vào buổi phỏng vấn hoặc thảo luận với nhà tuyển dụng, bạn nên dành thời gian để hiểu thị trường, đánh giá năng lực bản thân và xác định rõ mục tiêu thu nhập.
Việc chuẩn bị tốt sẽ giúp bạn tự tin, kiểm soát tình huống và đạt được mức lương xứng đáng với giá trị của mình.
Dưới đây là những bước cần thực hiện trước khi bắt đầu quá trình thương lượng:
Nghiên cứu mức lương thị trường
- Tìm hiểu khung lương trung bình của vị trí bạn ứng tuyển thông qua các trang tuyển dụng uy tín như HBR Careers, VietnamWorks, TopCV, JobStreet,…
- Tham khảo báo cáo lương theo ngành nghề và cấp bậc hoặc trao đổi trực tiếp với người đang làm trong lĩnh vực tương tự.
- Việc hiểu rõ mặt bằng thu nhập giúp bạn đề xuất con số có cơ sở, tránh bị “hớ” khi thương lượng hoặc yêu cầu quá cao khiến nhà tuyển dụng e dè.
Đánh giá khách quan năng lực bản thân
- Liệt kê các kỹ năng chuyên môn, kinh nghiệm thực tế và chứng chỉ mà bạn đang sở hữu.
- Ghi lại các thành tích cụ thể đã đạt được như: tăng doanh số, tối ưu quy trình, quản lý dự án thành công hoặc cải thiện hiệu suất đội nhóm.
- Việc lượng hóa thành tích giúp bạn thuyết phục nhà tuyển dụng bằng bằng chứng thực tế, thay vì chỉ nêu mong muốn chung chung.
Xác định rõ mức lương kỳ vọng và giới hạn tối thiểu
- Đặt ra mức lương kỳ vọng (Target Salary) – con số bạn mong muốn đạt được nếu mọi điều kiện đều thuận lợi.
- Xác định mức lương tối thiểu có thể chấp nhận (Minimum Salary) – con số giúp bạn đảm bảo chi phí sinh hoạt và cảm thấy công bằng với năng lực hiện tại.
- Một mẹo nhỏ là đưa ra mức đề xuất cao hơn 10–15% so với kỳ vọng thực tế, để tạo khoảng đệm linh hoạt khi thương lượng mà vẫn thể hiện thiện chí.
Khi bạn chuẩn bị kỹ về thông tin, năng lực và mục tiêu, bạn sẽ tự tin hơn khi trao đổi với nhà tuyển dụng và dễ dàng bảo vệ lập trường một cách thuyết phục và chuyên nghiệp. Đây chính là nền tảng quan trọng để biến buổi deal lương trở thành cuộc đàm phán win–win cho cả hai bên.
3.2. Lựa chọn thời điểm “vàng” để deal lương
Nếu nói quá sớm, nhà tuyển dụng có thể cho rằng bạn chỉ quan tâm đến tiền bạc; nhưng nếu để quá muộn, bạn có thể bỏ lỡ cơ hội thỏa thuận.
Hãy chờ đến khi nhà tuyển dụng thể hiện mong muốn hợp tác hoặc đưa ra offer cụ thể, khi đó vị thế của bạn đã vững vàng hơn.
Trong giai đoạn này, bạn có thể khéo léo mở lời như:
“Cảm ơn anh/chị vì lời mời nhận việc. Em rất quan tâm đến vị trí này và mong muốn được thảo luận thêm về mức đãi ngộ để phù hợp với năng lực và trách nhiệm công việc.”
Cách nói này thể hiện sự chuyên nghiệp, cầu thị nhưng vẫn giữ được quyền thương lượng của bản thân.
3.3. Thuyết phục bằng giá trị, không chỉ bằng con số
Khi deal lương, thay vì chỉ nêu ra mức thu nhập mong muốn, bạn cần chứng minh lý do vì sao con số đó là hợp lý.
Hãy trình bày những giá trị thực mà bạn mang lại, ví dụ:
- Kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực, khả năng giải quyết vấn đề hoặc quản lý đội nhóm.
- Kết quả cụ thể trong công việc trước đây như tăng doanh số, cải thiện quy trình, nâng hiệu suất…
- Kỹ năng mềm hoặc kiến thức chuyên biệt mà ít ứng viên khác có được.
Càng thể hiện rõ năng lực và tác động thực tế đến kết quả kinh doanh, bạn càng có “đòn bẩy” thuyết phục nhà tuyển dụng đồng ý với mức lương đề xuất.
3.4. Giữ thái độ tích cực và khéo léo trong giao tiếp
Thái độ là yếu tố quyết định ấn tượng cuối cùng mà bạn để lại. Hãy duy trì phong thái điềm tĩnh, cởi mở và thiện chí trong suốt quá trình thương lượng. Ngay cả khi mức lương ban đầu chưa như mong muốn, đừng vội phản ứng tiêu cực. Thay vào đó, hãy hỏi rõ về:
- Chính sách thưởng, phụ cấp, bảo hiểm hoặc cơ hội tăng lương định kỳ.
- Lộ trình thăng tiến hoặc đánh giá hiệu suất sau một thời gian thử việc.
Việc thể hiện tinh thần hợp tác và sẵn sàng gắn bó lâu dài có thể khiến nhà tuyển dụng đánh giá bạn là người trưởng thành, chuyên nghiệp, và sẵn lòng điều chỉnh mức đãi ngộ phù hợp hơn.
3.5. Linh hoạt nhưng biết điểm dừng
Một trong những sai lầm phổ biến khi deal lương là đòi hỏi quá cao hoặc không xác định giới hạn của mình.
Hãy luôn ghi nhớ: “Đàm phán là nghệ thuật cân bằng giữa mong muốn cá nhân và khả năng thực tế của doanh nghiệp.”
Bạn nên xác định:
- Mức lương mong muốn (target) – mức lý tưởng nếu được chấp nhận.
- Mức tối thiểu có thể chấp nhận (bottom line) – giới hạn mà dưới đó bạn sẽ từ chối.
Nếu nhà tuyển dụng không thể đáp ứng mức kỳ vọng, hãy cân nhắc tổng thể các yếu tố khác như môi trường làm việc, cơ hội đào tạo, chính sách thưởng – bởi một nơi có văn hóa tốt và cơ hội phát triển dài hạn đôi khi đáng giá hơn vài triệu đồng mỗi tháng.
3.6. Không chỉ deal “lương”, hãy deal cả “cơ hội phát triển”
Một ứng viên thông minh không chỉ thương lượng về thu nhập, mà còn đàm phán về lộ trình nghề nghiệp, quyền lợi học tập và môi trường phát triển bản thân.
Ví dụ, bạn có thể hỏi về:
- Cơ hội tham gia các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng mềm, workshop nội bộ.
- Khả năng được mentor hoặc tham gia dự án thực tế giúp nâng cao năng lực.
Những điều này không chỉ thể hiện tầm nhìn dài hạn mà còn giúp bạn tận dụng công việc như một nền tảng phát triển sự nghiệp.
XEM THÊM:
>>> CHẾ ĐỘ ĐÃI NGỘ LÀ GÌ? 5 YẾU TỐ GIÚP DOANH NGHIỆP GIỮ CHÂN NHÂN TÀI
>>> CÁCH VIẾT BÌA HỒ SƠ XIN VIỆC CHUẨN "HẠ GỤC" NHÀ TUYỂN DỤNG
>>> CÔNG THỨC VIẾT EMAIL XÁC NHẬN PHỎNG VẤN BẰNG TIẾNG ANH CHUẨN NHẤT
4. Một vài lưu ý quan trọng khi deal lương
4.1 Nghiên cứu công ty và mức lương
Tìm hiểu kỹ về quy mô, văn hóa, chế độ phúc lợi và mức lương phổ biến trong công ty giúp bạn định hình được mức lương hợp lý để đề xuất.
Thông tin này có thể tìm qua bạn bè, đồng nghiệp hoặc các báo cáo tuyển dụng uy tín như báo cáo thị trường việc làm của TopCV.
Ví dụ, khi ứng tuyển vị trí giao dịch viên ngân hàng, bạn nên biết mức lương trung bình của ngành để có căn cứ thương lượng.
4.2 Không nên đưa ra mức lương quá cao
Tránh là người đề cập đến lương trước nhà tuyển dụng để tránh bị đánh giá là thực dụng.
Đưa ra mức lương quá cao cũng không phải chiến thuật thông minh, vì bạn có thể bị xem là tham lam và mất thiện cảm.
Thay vào đó, hãy để nhà tuyển dụng chủ động, sau đó bạn căn cứ tình hình mà đàm phán.
4.3 Khéo léo khi nhắc về lương cũ
Nên hạn chế đề cập mức lương hiện tại hoặc quá khứ, chỉ trả lời một cách tinh tế khi nhà tuyển dụng hỏi trực tiếp.
Mức lương cũ không phản ánh đúng giá trị hiện tại bạn có thể mang lại, và có thể ảnh hưởng đến đề xuất lương mới.
4.4 Tránh so sánh lương với công ty khác
Việc so sánh mức lương của công ty ứng tuyển với công ty khác có thể gây phản tác dụng, dễ khiến nhà tuyển dụng thấy không hài lòng và có thể hạ thấp mức lương đề xuất.
4.5 Không tiết lộ con số lương cụ thể quá sớm
Giữ kín mức lương mong muốn giúp bạn giữ quyền kiểm soát cuộc đàm phán. Chỉ nên đề cập khi nhà tuyển dụng yêu cầu hoặc khi đã có sự thoả thuận nhất định.
4.6 Thái độ lịch sự, chuyên nghiệp
Dù mức lương đưa ra có thể chưa thỏa mãn bạn, hãy giữ bình tĩnh, tránh thái độ tiêu cực hoặc trách móc. Thái độ tích cực và chuyên nghiệp sẽ giúp giữ được thiện cảm và có cơ hội thương lượng thêm.
4.7 Luyện tập trước khi phỏng vấn
Chuẩn bị kỹ càng, luyện tập trả lời các câu hỏi về lương và thể hiện sự tự tin giúp bạn đàm phán hiệu quả hơn. Đồng thời việc này còn giúp tránh những tình huống ngượng ngùng hoặc sai sót khi đối mặt nhà tuyển dụng.
Bí quyết deal lương cho từng đối tượng
- Ứng viên có kinh nghiệm: Nên đánh giá năng lực thật kỹ, đặt mục tiêu lương cao hơn 15-25% mức lương hiện tại nếu công việc tương đương. Nếu công việc khác hơn, nên điều chỉnh mức đề xuất phù hợp.
- Ứng viên mới ra trường hoặc chưa có kinh nghiệm: Có thể đàm phán lương sau 3-6 tháng thử việc khi có thêm kinh nghiệm, hoặc tập trung vào kỹ năng, thái độ, cam kết để tạo ấn tượng.
💡 Giữa hành trình phát triển nghề nghiệp – hãy chọn môi trường nuôi dưỡng giá trị bản thân
Tại HBR Holdings, chúng tôi hiểu rằng “giá trị của con người không nằm ở con số lương, mà ở hành trình phát triển dài hạn”.
Thông qua HBR Careers – nền tảng tuyển dụng thuộc hệ sinh thái HBR, mỗi nhân sự được:
- Tham gia các khóa đào tạo nội bộ chuyên sâu về tư duy, kỹ năng, quản trị doanh nghiệp, marketing và nhân sự.
- Làm việc cùng chuyên gia đầu ngành như GS. Dave Ulrich, TS. Lê Thẩm Dương, TS. Alok Bharadwaj…
- Trải nghiệm văn hóa học tập (Learning Culture) – nơi mỗi thành viên đều được khuyến khích phát triển không ngừng và bứt phá giới hạn.
👉 KHÁM PHÁ CƠ HỘI NGHỀ NGHIỆP TẠI HBR CAREERSHBR – TRẢI THẢM ĐỎ, ĐÓN NHÂN TÀI!
5. Những điều cần tránh trao đổi trong quá trình deal lương
Trong quá trình đàm phán lương, cách bạn nói quan trọng không kém con số bạn đưa ra. Một câu nói thiếu tinh tế hoặc được nói không đúng thời điểm có thể khiến nhà tuyển dụng thay đổi hoàn toàn ấn tượng về bạn – dù trước đó họ rất đánh giá cao năng lực.
Dưới đây là những “vùng cấm” trong giao tiếp khi deal lương, mà bạn nên tránh để buổi thương lượng diễn ra chuyên nghiệp, hiệu quả và giữ hình ảnh tốt đẹp trong mắt doanh nghiệp.
- “Tôi cần mức lương…” – đặt lợi ích cá nhân lên trước
Khi bạn bắt đầu bằng cụm từ “Tôi cần”, nhà tuyển dụng sẽ dễ cảm thấy bạn đang chỉ quan tâm đến quyền lợi của bản thân, thay vì tập trung vào giá trị có thể đóng góp.
Thay vì nói “Tôi cần mức lương 20 triệu”, hãy thử chuyển thành:
“Với kinh nghiệm và năng lực của tôi trong lĩnh vực này, tôi tin rằng mức thu nhập khoảng 20 triệu sẽ phù hợp với giá trị mà tôi có thể mang lại cho công ty.”
Cách diễn đạt này mang tính cam kết và cùng hướng tới lợi ích chung, giúp bạn thể hiện mình là người cầu thị, không vụ lợi.
- “Tôi nghe nói vị trí này ở công ty khác trả cao hơn” – so sánh không đúng chỗ
Việc khảo sát lương thị trường là cần thiết, nhưng tuyệt đối không nên nhắc trực tiếp tên hoặc mức lương của doanh nghiệp khác trong buổi phỏng vấn.
Hành động này dễ khiến nhà tuyển dụng nghĩ rằng bạn thiếu tinh tế hoặc đang gây áp lực so sánh. Thay vào đó, bạn có thể nói một cách khéo léo hơn:
“Theo thông tin em tìm hiểu, mức lương trung bình của vị trí này trên thị trường dao động từ X đến Y. Em mong muốn được trao đổi để có mức phù hợp với năng lực và trách nhiệm công việc.”
Như vậy, bạn vẫn thể hiện được hiểu biết thị trường mà không làm đối phương mất thiện cảm.
- “Tôi ghét phải thương lượng về tiền bạc” – thái độ thiếu chuyên nghiệp
Dù bạn là người không thích nói về lương, thì trong mắt nhà tuyển dụng, đây là một phần tự nhiên và cần thiết của quá trình tuyển dụng.
Nếu bạn tỏ ra ngại ngần hay phát biểu rằng mình “không thích deal lương”, điều đó có thể bị hiểu là thiếu kỹ năng giao tiếp, thiếu tự tin hoặc không biết cách bảo vệ quyền lợi bản thân.
Hãy thay đổi góc nhìn: đàm phán lương không phải là “đòi hỏi”, mà là thảo luận để tìm điểm cân bằng giữa giá trị bạn mang lại và khả năng chi trả của doanh nghiệp.
- “Nhiều công ty khác đang mời tôi về làm việc” – lời nói dễ phản tác dụng
Câu nói này thường được một số ứng viên dùng để “tăng giá trị bản thân”, nhưng thực tế lại khiến nhà tuyển dụng cảm thấy bị đe dọa hoặc không được tôn trọng.
Một người chuyên nghiệp sẽ không cần dùng lời nói để chứng minh sức hút của mình.
Nếu muốn thể hiện bạn là ứng viên tiềm năng, hãy tập trung vào thành tích, kỹ năng và kết quả cụ thể bạn có thể mang đến. Đó mới là “bằng chứng giá trị” thuyết phục nhất.
- “Mức lương cao nhất tôi có thể nhận được là bao nhiêu?” – hỏi sai thời điểm
Dù mục đích của bạn chỉ là muốn hiểu rõ khung lương công ty đưa ra, nhưng nếu hỏi câu này quá sớm trong buổi phỏng vấn, bạn sẽ dễ bị đánh giá là quá chú trọng đến thu nhập hơn là cơ hội nghề nghiệp.
Thay vào đó, bạn có thể nói một cách tinh tế hơn:
“Anh/chị có thể chia sẻ thêm về khung lương dành cho vị trí này, để em hiểu rõ hơn phạm vi trao đổi không ạ?”
Cách hỏi này thể hiện sự tôn trọng và cầu thị, giúp bạn vẫn có được thông tin cần thiết mà không làm mất điểm trong mắt nhà tuyển dụng.
- “Em sẵn sàng nhận mức nào cũng được” – thiếu định hướng và tự hạ giá trị bản thân
Đây là một trong những câu nói “chí mạng” khiến bạn đánh mất cơ hội deal lương.
Khi bạn không xác định được giá trị của mình, nhà tuyển dụng sẽ có xu hướng đưa ra mức thấp hơn mặt bằng, bởi họ nghĩ bạn dễ chấp nhận.
Thay vì vậy, hãy tự tin khẳng định:
“Em mong muốn nhận mức lương phù hợp với năng lực và nhiệm vụ được giao. Em tin rằng chúng ta có thể cùng tìm ra con số hợp lý.”
Câu nói vừa thể hiện sự tôn trọng, vừa khẳng định giá trị bản thân, giúp bạn duy trì thế chủ động trong thương lượng.
Đàm phán lương không chỉ là trao đổi về con số, mà là cuộc đối thoại giữa giá trị – năng lực – và sự tôn trọng lẫn nhau.
Hãy luôn nhớ rằng, ngôn từ bạn sử dụng phản ánh cách bạn hiểu chính mình. Khi bạn biết tránh những câu nói thiếu tinh tế, thể hiện sự khéo léo và chuyên nghiệp, bạn không chỉ đạt được mức lương mong muốn mà còn xây dựng hình ảnh ứng viên bản lĩnh, trưởng thành và đáng tin cậy trong mắt nhà tuyển dụng.
👉 TÌM KIẾM CƠ HỘI NGHỀ NGHIỆP PHÙ HỢP CÙNG HBR CAREERS NGAY HÔM NAY
